آزمون Heat Soak در شیشه سکوریت: راهکاری مطمئن برای حذف ریسک شکست ناگهان
شیشه سکوریت در بابل و مازندران
مقدمه
شیشه سکوریت با وجود مقاومت بالا، ممکن است به‌طور ناگهانی و بدون هیچ ضربه‌ای بشکند. دلیل اصلی این پدیده، وجود ذرات ناپایدار سولفید نیکل (NiS) در ساختار شیشه است. آزمون Heat Soak روشی استاندارد و مؤثر برای شناسایی و حذف این شیشه‌های پرریسک پیش از نصب در پروژه است.
این تست ساده، اما حیاتی، می‌تواند از حوادث پرهزینه و خطرناک در آینده جلوگیری کرده و امنیت سازه را تضمین کند.
هدف آزمون Heat Soak: شکست مطلوب، پیش از نصب!
هدف از انجام تست Heat Soak حذف شیشه‌هایی است که ممکن است در آینده دچار شکست ناگهانی شوند.
در واقع، اگر قرار است شیشه‌ای به دلیل ناخالصی شکست بخورد، بهتر است در کارخانه و داخل کوره بشکند، نه در ساختمان در حال بهره‌برداری!
شیشه سکوریت در بابل و مازندران
دلیل علمی پدیده شکست:
در برخی موارد نادر، در فرآیند تولید شیشه سکوریت، ذرات ریز سولفید نیکل (NiS) به صورت تصادفی وارد ساختار شیشه می‌شوند. این ذرات در اثر سرد شدن سریع در فاز ناپایدار باقی می‌مانند. پس از مدتی، به دلیل گرمای محیط یا نور خورشید، تغییر فاز داده و حجم آن‌ها افزایش می‌یابد. این اتفاق موجب تنش داخلی شدید و در نهایت شکست ناگهانی می‌شود — بدون هیچ فشار یا ضربه خارجی.
تست Heat Soak چیست؟
تست Heat Soak یک فرآیند حرارتی کنترل‌شده است که شیشه‌های سکوریت را در معرض دمای بالا قرار می‌دهد. هدف این است که در صورت وجود ذرات ناپایدار NiS، تغییر فاز آن‌ها در کوره و تحت شرایط کنترل‌شده رخ دهد، نه در محل پروژه.
این فرآیند طبق استاندارد EN 14179-1 شامل ۳ مرحله است:
مرحله شرح دمـا (°C) مدت زمان هدف
1. گرم‌سازی اولیه افزایش دما به صورت تدریجی 280–290 تا رسیدن کامل به دمای هدف جلوگیری از شوک حرارتی
2. نگهداری حرارتی حفظ دمای 290 درجه برای آشکارسازی ذرات NiS 290 حداقل ۲ ساعت تحریک تغییر فاز و شکست احتمالی شیشه‌های معیوب
3. خنک‌سازی تدریجی بازگرداندن آرام دما به دمای محیط کاهش تا دمای محیط به صورت تدریجی جلوگیری از ترک سطحی یا شوک حرارتی ثانویه
آمار و واقعیت‌ها: چرا Heat Soak حیاتی است؟
احتمال شکست ناگهانی شیشه سکوریت بدون تست Heat Soak: تقریباً ۱ در هر ۴ تن
احتمال شکست پس از تست Heat Soak موفق: کمتر از ۱ در هر ۴۰۰ تن
میانگین نرخ شکست در حین تست: ۱ تا ۳ قطعه در هر ۱۰,۰۰۰ متر مربع (بسته به کیفیت تولید)
📌 نتیجه؟ شکست در کوره بهتر از فاجعه در پروژه است!
🧱 چه شیشه‌هایی باید تست شوند؟
✅ شیشه سکوریت کامل (Fully Tempered Glass)
✅ لایه‌های سکوریت‌شده در شیشه‌های لمینیت
❌ شیشه‌های نیمه‌سکوریت (Heat Strengthened) یا فلوت ساده نیاز به این تست ندارند.
کاربردها و مزایا در پروژه‌های عمرانی
اجرای تست Heat Soak در پروژه‌هایی با حساسیت بالا، به‌ویژه در موارد زیر توصیه می‌شود:
نمای شیشه‌ای برج‌های بلند
پله و کف‌پوش‌های شیشه‌ای
نرده و جان‌پناه شیشه‌ای
پوشش سقف و نورگیرهای شیشه‌ای
مراکز خرید، بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های قطار
مزایا:
کاهش ریسک شکست پس از نصب
اطمینان خاطر کارفرما، مشاور و مشتری نهایی
الزامات گواهی‌های صادراتی به اروپا و سایر کشورها
پیشگیری از حوادث جانی و مالی
افزایش اعتبار برند تولیدکننده یا پیمانکار نما
نکات اجرایی و تخصصی مهم
انجام تست باید توسط اپراتور آموزش‌دیده و در کوره استاندارد با پایش دمای دقیق انجام شود.
تست تنها زمانی معتبر است که گزارش کامل دما، زمان، شکست و مطابقت با EN 14179 ارائه شده باشد.
قطعات تست‌شده باید با مارک HST یا HS علامت‌گذاری شوند.
در شیشه‌های لمینیت، لایه‌های سکوریت شده باید قبل از لمینیت تحت تست قرار گیرند.
نتیجه‌گیری نهایی
آزمون Heat Soak یک فرآیند ساده، اما بسیار مؤثر در مدیریت ریسک شکست شیشه سکوریت است. با وجود آنکه این تست صددرصد ریسک را حذف نمی‌کند، اما آن را به سطحی بسیار پایین کاهش می‌دهد که برای اکثر پروژه‌های ساختمانی، مهندسی و معماری قابل قبول است.
